Wat is jicht?
Jicht is een reumatische aandoening en wordt gekenmerkt door neerslag van urinezuurkristallen. De urinezuurkristallen zetten zich voornamelijk vast ter hoogte van de gewrichten, en dan bij voorkeur de grote teen, maar ook in de nieren en andere organen.
Hoe onstaat een jichtaanval?
- Urinezuur is een afbraakproduct van purines, de bouwstenen van DNA in de celkernen.
- In het lichaam worden voortdurend cellen afgebroken en vervangen door nieuwe. Bij dit afbraakproces komt purine vrij, dat verder afbrokkelt in urinezuur.
- Het urinezuur kristalliseert en zet zich vast in gewrichten en organen.
- Het teveel aan urinezuur wordt normaal afgevoerd via de urine.
Niet elke hoge urinezuurspiegel (> 9mg/100ml) voert tot een jichtaanval maar wanneer het urinezuurgehalte van het bloed permanent te hoog ligt, worden urinezuurkristallen gevormd die neerslaan in de gewrichten, de pezen, de nieren, enz. - De witte bloedcellen gaan massaal op de kristallen af om ze op te ruimen.
Dit mislukt echter en er ontstaat een ontstekingsreactie die een paar dagen aanhoudt. Dit is een jichtaanval.
90% van het urinezuur is afkomstig van celafbraak, slechts 10% komt via de voeding het lichaam binnen.
Jicht is niet alleen een gewrichtsziekte maar gaat ook gepaard met beschadiging van bloedvaten , nieren en lever.
Behandeling
Leefstijladviezen.
Hoewel 90% van het urinezuur afkomstig is van celafbraak en slechts 10% via de voeding het lichaam binnenkomt, zijn leefstijladviezen belangrijk in de preventie van een jichtaanval.
Meer groenten en fruit eten en minder vlees en meer sporten en bewegen.
We zouden veel meer moeten wandelen, (hard)lopen en fietsen en de scooter, bromfiets of auto vaker laten staan.
Ook minder suikerrijke drankjes zoals cola en minder bier. Zo verlaag je de purines die je lichaam niet goed kan verwerken.
Een glas wijn op zijn tijd, koffie en zuivelproducten verhogen het risico op jicht niet.
Het verband tussen wijn en jicht stamt uit de tijd dat aan wijn lood toegevoegd werd om de gisting te vertragen.
Bij mensen die veel wijn dronken, leidde dit tot een bijkomende aantasting van de nieren met als gevolg een sterke verhoging van het urinezuurgehalte wat op zijn beurt een jichtaanval kon uitlokken!
Welke voedingsmiddelen kan je best vermijden?
Vermijd voedingsmiddelen met een hogere hoeveelheid purines (> 150mg/100gr):
- orgaanvlees
- schaaldieren
- wild en gevogelte
- sterk gefermenteerde kazen
- linzen
- champignons
- bloemkool
- asperges.
Behandeling met geneesmiddelen.
De behandeling berust op het verlagen van het urinezuurgehalte in het bloed. Dit kan door de uitscheiding van urinezuur via de nieren te bevorderen of door de productie van urinezuur te beperken. Meestal wordt geopteerd voor medicatie die de vorming van urinezuur beperkt, zodat de nieren geen grote hoeveelheden urinezuur moeten verwerken. Deze geneesmiddelen dienen levenslang en ononderbroken te worden genomen.
De gebruikte geneesmiddelen bij jicht zijn afhankelijk van het ziektebeeld en het tijdstip van de behandeling (startende behandeling, behandeling die reeds enkele weken of jaren lopende is, de ernst).
Worden o.a. gebruikt:
- niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen (Indocid®, Naprosyne®, Brufen®, Voltaren®, Feldene®, enz. en de gelijkaardige generieken,…een hele reeks is bruikbaar… )
- producten die de ontsteking op urinezuur verminderen (chemische naam: colchicine; merknaam: Colchicine Opocalcium®)
- producten die de vorming van urinezuur afremmen: allopurinol (merknaam: Zyloric®) en febuxostat (merknaam: Adenuric®)
- producten die de uitscheiding van urinezuur verhogen (chemische naam: probenecid, in België enkel nog in magistrale bereiding te verkrijgen, en benzbromaron, in Nederland onder de merknaam Desuric®)
Elk product heeft zijn voor en nadelen. Enkel de arts kan een behandeling van jicht voorschrijven. Soms is een combinatie van producten nodig. De arts kan ook bepalen of in de betrokken situatie een dieet noodzakelijk is.
Belangrijk is de behandeling STIPT te volgen en eventuele nevenverschijnselen te melden aan de arts.
Meer info: www.reumaliga.be, www.fagg.be.
