Allergie is een wereldwijd gezondheidsprobleem.
Als de concentraties berkenpollen gemeten in de lucht zich boven de drempel van 80 stuifmeelkorrels per kubieke meter lucht bevinden, weten we dat het allergieseizoen is begonnen. De berk geldt niet toevallig als referentiepunt. De berk is immers de meest allergene boom, goed voor een derde van het bomenstuifmeel in de lucht.
Volgens WGO is allergie de vierde belangrijkste chronische aandoening. 1 op 4 wereldwijd lijdt aan luchtwegallergieën en ruim 500 miljoen mensen hebben last van allergische rinitis. Het is niet omdat we allergie nog niet kunnen genezen, dat we niets kunnen ondernemen om de klachten te verminderen!
Wat is allergie?
Iedereen heeft een verdedigingssysteem (immuunsysteem) dat haar in normale omstandigheden beschermt tegen infecties. Wanneer we allergisch zijn, reageert dit verdedigingssysteem ook op gewone stoffen uit onze omgeving. Dit kunnen stuifmeelkorrels (ook pollen genaamd), uitwerpselen van de huisstofmijt, huidschilfers van dieren, schimmels, … zijn. De stoffen waarop we een allergische reactie kunnen doen, worden allergenen genoemd. Het zijn niet de allergenen die ons ziek maken, wel de reactie van ons verdedigingssysteem.
Waaraan kan je allergisch worden?
Er zijn veel stoffen in de omgeving waaraan men allergisch kan worden. Het gaat niet alleen om stoffen die we inademen, zoals de uitwerpselen van de huisstofmijt of stuifmeelkorrels, maar ook om stoffen die we eten, zoals melkproducten, soja, eieren, noten, groenten, pinda, fruit, granen, vis, schaal- en schelpdieren, …. Soms kunnen zelfs geneesmiddelen een allergie veroorzaken. Je kan ook allergisch reageren op het gif van bijen en wespen of door contact met latex (bijvoorbeeld in handschoenen, ballonnetjes, rubberen slangetjes en buisjes, …). Hou ook rekening met mogelijke reacties op cosmeticaproducten, onderhoudsproducten of nikkel in juwelen.
Symptomen
In dit rijtje vind je een aantal klachten die met allergie te maken hebben.
De ogen
jeuk, tranende ogen, dikke oogleden, donkere oogkringen
De oren
jeuk in de gehoorgang, vocht in de gehoorgang, tijdelijke gehoorvermindering, oorpijn
De luchtwegen
verstopte en/of lopende neus,veel niezen, piepende ademhaling, benauwdheid, prikkelhoest,ophoesten van slijm
Het maagdarmkanaal
braken, buikpijn, constipatie en/of diarree, slechte eetlust,veel speeksel
De huid
jeuk, uitslag
Het zenuwstelsel
prikkelbaar, lusteloos, hoofdpijn
Algemene klachten komen ook voor zoals bijvoorbeeld
opzwellen van lippen, oogleden, mond of keel; slaapstoornissen; hyperactiviteit; moeheid; concentratiestoornissen; gewrichtsklachten.
Hoe allergie opsporen?
Aangezien allergie een complex verschijnsel is en er vele uitlokkende stoffen (allergenen) zijn, is dit niet eenvoudig. Meestal zijn meerdere onderzoeken nodig om een juiste diagnose te kunnen stellen. Van zodra de klachten gekend zijn, kan gezocht worden naar de oorzaken.
Huidtesten
De huidtesten waarbij op de huid (plaktest) of in de huid (priktest) een gestandaardiseerde allergeen-oplossing wordt aangebracht. De reactie van de huid op een bepaald allergeen wordt bekeken en geïnterpreteerd door jouw arts.
Bloedtesten
Bij de bloedtesten wordt de totale waarde aan IgE of de waarde voor een allergeenspecifiek IgE gemeten.
Voor de meting van het IgE wordt zowel de RAST test als de ELISA test gebruikt.
Behandeling
Elke behandeling is er allereerst op gericht het contact met het allergeen te vermijden of te verminderen.
Hoe kan je een allergie vermijden of inperken?
Hooikoorts
- Draag een zonnebril
- Wrijf niet in uw ogen maar verminder de irritatie door te spoelen met fysiologisch water.
- Lucht het huis bij voorkeur ’s morgens want dan is er minder stuifmeel in de lucht.
- Maai het gras niet zelf af.
- Neem een douche voor het slapengaan zodat je alle pollen wegspoelt.
- Hang de was binnen te drogen of doe ze in de droogtrommel.
- Installeer de gratis pollenapp op je smartphone om de pollenverwachtingen in real time te bekijken.
Tips voor een allergeen-arm huis
Huisstofmijten zijn kleine spinachtige organismen (arachniden). Ze bijten niet, maar voeden zich met huidschilfers van mensen of dieren en met schimmels. De uitwerpselen van de huisstofmijt zijn de oorzaak van de allergische reactie. Ze komen het meest voor in stofdeeltjes van huisstof, tapijten, beddengoed, meubelbekleding en gordijnen. Deze stofdeeltjes zweven ook in de lucht, vooral in huizen en gebouwen waar slecht wordt schoongemaakt, weinig verlucht wordt en waar veel mensen en/of dieren leven. In vrijwel ieder huis komt de huisstofmijt voor, het hele jaar door.
- Vermijd textielbehang en zware gordijnen.
- Vermijd tapijten. Kies voor makkelijk te dweilen vloeren (tegel, parket, linoleum,..).
- Kies voor synthetische dekbedovertrekken.
- Gebruik een allergeendichte matras-, of kussenhoes.
- Zorg voor goede ventilatie en probeer de luchtvochtigheid zo laag mogelijk te houden.
- Was beddengoed minstens 1 x per week op 60°.
- Dweil 1 x per week. Vermijd stofzuigen.
- Geef synthetische knuffels, geen pluche.
- Echte stofhaarden zijn: elektronische apparatuur zoals TV, hifi, computers (statische elektriciteit), droogbloemen, pluche of met veren gevulde knuffels, opgezette dieren en dierenhuiden, boeken en kamerplanten.
Desensibilisatie
Desensibilisatie of immunotherapie is een relatief nieuwe behandelingsvorm voor bepaalde types allergie. Het is een behandeling die ingrijpt in het werkingsmechanisme zelf van een allergische aandoening. Het houdt in dat men het afweersysteem minder gevoelig maakt door de stof waarvoor iemand allergisch is, bvb. berkenpollen, in toenemende hoeveelheden toe te dienen zodat het afweersysteem daarop gaat reageren. In feite wordt het kwaad met het kwaad bestreden. Doel is de allergische klachten drastisch te doen afnemen of zelfs geheel te laten verdwijnen, zodat je geen of minder geneesmiddelen moet innemen. Niet iedereen met allergie komt hiervoor in aanmerking. Om te weten of jouw allergie kan getemperd worden met deze behandelingstechniek, neem je best contact op met je arts.
Geneesmiddelen
Als noch het vermijden, noch desensibilisatie mogelijk is, ben je aangewezen op geneesmiddelen.
Voorkeursbehandelingen zijn een neusspray op basis van corticosteroïden of een oraal in te nemen antihistaminicapil. Indien mogelijk verdienen de neussprays de voorkeur.
1. Neusspray
• Fysiologische zoutoplossing
Bij een verstopte neus kan een fysiologische zoutoplossing in de vorm van een neusspray helpen. Het is een eenvoudige en totaal onschadelijke behandeling.
• Corticosteroïden
Voorbeelden zijn Avamys, Mometasone, Otrivine anti allergie, Nasonex .
Ze zijn van alle allergiegeneesmiddelen het meest werkzaam op de neus- en oogklachten.
De meest voorkomende ongewenste effecten van corticosteroïden zijn irritatie van de neus, niesaanvallen direct na toediening en soms lichte neusbloedingen. De bijwerkingen komen vooral voor bij het begin van de behandeling en zijn regelmatig van voorbijgaande aard.
Grootste nadeel is dat het effect pas na 2 tot 3 dagen optreedt. Bij gekende hooikoorts is het dan ook aangeraden om minstens één week vóór het pollenseizoen te starten.
• Antihistaminica
Nasale antihistaminica (
Voorbeelden zijn Allergodil, Livostin.
Deze geneesmiddelen werken minder goed dan de corticosteroïden, maar wel sneller (al na enkele minuten). Ze hebben evenwel geen effect op een verstopte neus.
Nadeel in vergelijking met een oraal antihistaminicum is dat u het meerdere keren per dag moet toedienen en dat ze vervelende bijwerkingen kunnen hebben (zoals een bloedneus, irritatie, hoofdpijn…).
Deze neussprays kunnen gebruikt worden vanaf de leeftijd van 6 jaar.
Cromoglicinezuur (merknaam: Lomosol)
Cromoglicinezuur wordt alleen gebruikt om hooikoortsklachten te voorkomen, niet wanneer u reeds klachten hebt. Het werkt pas na een paar dagen en het moet meerdere keren per dag worden toegediend. Bovendien heeft het geen effect tegen een verstopte neus.
Ipratropiumbromide (merknaam: Atronase)
Nasaal ipratropiumbromide vermindert de neusloop, maar heeft voor de rest geen invloed op andere klachten (een verstopte neus, niezen enz.). Het is dus zeker geen eerstekeuze product.
2. Oogdruppels
Gebruik oogdruppels als je vooral oogklachten hebtOogdruppels kunnen gebruikt worden wanneer u vooral oogklachten hebt, tranende, rode ogen enz.
3. Orale geneesmiddelen
Antihistaminica
Voorbeelden zijn Cetirizine, Histimed, Hyperpoll, Reactine, Zyrtec, Xyzall, Ebastine, Estivan, Fexofenadine, Allergo, Rhinathiol, Telfast, Loratadine, Claritine, Rupton, Sanelor, Aerius en Mizollen. Ze zijn zeer effectief tegen een loopneus, tranende ogen, enz., maar helpen niet of nauwelijks tegen een verstopte neus of bij astmaklachten.
De oudere antihistaminica hadden nogal wat bijwerkingen (ondermeer een zeer vervelende slaperigheid) die bij de nieuwere producten grotendeels zijn verdwenen. In combinatie met alcohol kan wel slaperigheid optreden.
combinatiepreparaten:
- Combinatieproducten van een antihistaminicum met een vaatvernauwend middel (zoals Aerinaze, Cirrus, Clarinase, Reactine Pseudoephedrine, Rhinathiol Antirhinitis, Rhini-San en Rhinosinutab) worden afgeraden. Ze werken niet beter dan een puur antihistaminicum en de kans op soms ernstige bijwerkingen is veel groter.
- De combinatie van een antihistaminicum met een leukotrieenreceptorantagonist (zoals montelukast of loratadine) is niet werkzamer dan één van beide producten afzonderlijk.
Corticosteroïden
Orale corticosteroïden zijn nooit een eerste keuze voor de behandeling van hooikoorts vanwege de mogelijke bijwerkingen.
