Medische info

Incontinentie

Over incontinentie

Incontinentie, of incontinent zijn, kan verwijzen naar zowel urine-incontinentie als ontlastingsincontinentie. De oorzaak van urine-incontinentie kan verschillen afhankelijk van of de getroffen persoon mannelijk of vrouwelijk, bejaard of kind is.

Wat is incontinentie?

Urine-incontinentie is ongewenst urineverlies. De mate van ongewenst urineverlies varieert per incontinent persoon.
Ontlastingsincontinentie is een aandoening van ongewenst verlies van vaste of vloeibare ontlasting.

Verschillende vormen van urine-incontinentie.

Stressincontinentie

Stressincontinentie is ongewenst urineverlies door toenemende buikdruk. Deze druk kan ontstaan door fysieke inspanning of door hoesten, niezen of lachen. Stressincontinentie betreft normaal gesproken kleine hoeveelheden urine, maar dit is afhankelijk van de mate waarin de blaas gevuld is en hoe hoog de druk op de buik is.

Stressincontinentie is veelal verbonden met verzwakte bekkenbodemspieren. Dit betekent dat de belangrijke ondersteuning rond de urinebuis en de blaas niet functioneert zoals het hoort, wat tot ongewenst urineverlies leidt bij verhoogde druk vanuit de buik.

Dit is de meest voorkomende vorm van urine-incontinentie bij vrouwen en daar zijn verschillende redenen voor

  • Vrouwen hebben een kortere urinebuis en een zwakkere bekkenbodem dan mannen.
  • Zwangerschap en bevalling spelen ook een rol, net als erfelijkheid.
  • De ondersteunende structuren van de urinebuis, de spieren en het bindweefsel, degenereren op toenemende leeftijd en dit leidt tot verzwakking van de blaas.

Sommige factoren kunnen deze aandoening verslechteren vanwege het feit dat ze toenemende buikdruk kunnen veroorzaken. Constipatie, obesitas en chronisch hoesten bij astma of COPD (chronisch-obstructieve luchtwegaandoening) zijn andere voorbeelden van factoren die dit soort buikdruk kunnen veroorzaken.

Ook bij mannen komt stressincontinentie voor.
Bij mannen kan een prostaatoperatie een oorzaak van stressincontinentie zijn.

Het trainen van de bekkenbodemspieren kan urine-incontinentie voorkomen en vaak genezen. Hiervoor neem je best contact op met je kinesist.

Aandrangincontinentie

Aandrangincontinentie is ongewenst urineverlies in combinatie met, of onmiddellijk voorafgaand aan de aandrang om te urineren, die lastig uit te stellen valt. De aandrang kan zeer plotseling optreden. Aandrangincontinentie heeft verschillende symptomatische vormen en niveaus. Het kan zich bijvoorbeeld uiten in licht, frequent verlies tussen mictie of het compleet legen van de blaas.
De urinefrequentie neemt toe, zodat er vaker dan de gebruikelijke 4-8 keer per dag geplast moet worden. Dit kan ook één keer of vaker per nacht zijn, wat nocturie genoemd wordt. In bepaalde gevallen kan blaastraining helpen bij het verminderen van de urinefrequentie. Blaastraining kan ook helpen om te voorkomen dat men ’s nachts naar het toilet moet.

Aandrangincontinentie kan vele verschillende oorzaken hebben. Het kan voorkomen bij obstructie van de blaasuitgang, door bijvoorbeeld een vergrote prostaat of constipatie. Een urineweginfectie of eenvoudigweg te veel water drinken zijn enkele andere voorbeelden. Om de juiste behandeling te krijgen is het belangrijk om de juiste diagnose te stellen, ongeacht welke vorm van urine-incontinentie wordt ervaren.

Gemengde urine-incontinentie

Gemengde urine-incontinentie is een combinatie van stressincontinentie en aandrangincontinentie. Het deelt de symptomen van ongewenst urineverlies geassocieerd aan zowel urgentie als inspanning door bijvoorbeeld niezen of hoesten.

Overloopincontinentie

Overloopincontinentie komt voor als de blaas niet geheel geleegd kan worden en geleidelijk wordt gevuld met resturine. Dit komt meestal voor bij een vergrote prostaat die obstructie van de blaasuitgang veroorzaakt. De obstructie voorkomt dat de blaas zich volledig leegt en veroorzaakt urineretentie. De blaas raakt ernstig opgezwollen door urine en het sluitmechanisme kan de druk niet weerstaan, zodat ongewenst urineverlies ontstaat.

Een zwakke en overspannen blaasspier die niet kan samentrekken is een andere, vaak voorkomende oorzaak. Dit kan op zijn beurt veroorzaakt worden door factoren zoals diabetische sensorische neuropathie, hernia of spinale stenose.

Vaak voorkomende symptomen bij overloopincontinentie zijn druppelen, een overactieve blaas en een blaas met weinig elasticiteit. Het is niet altijd pijnlijk. Wel is de hoeveelheid vastgehouden urine veel groter dan de normale capaciteit van de blaas, die 300-600 ml is.

Risicofactoren zijn onder meer bepaalde soorten geneesmiddelen, goedaardige prostaatvergroting, verzakking en zenuwbeschadiging.

Neurologische blaasstoornis

Verschillende spieren en zenuwen werken samen om urinecontinentie en effectieve controle over het legen van de blaas mogelijk te maken. Beschadiging aan de hersenen, het ruggenmerg of de zenuwen als gevolg van trauma of ziekte kan invloed hebben op de manier waarop de hersenen en de blaas communiceren. Dit resulteert in onvermogen om de blaas te beheersen of om deze in zijn geheel te legen. Urine-incontinentie kan dan ook voorkomen bij aandoeningen zoals beroerte, dementie en multiple sclerose of de Ziekte van Parkinson.

Postmictie nadruppelen

Postmictie nadruppelen is ongewenst urineverlies dat meteen na afloop van het urineren wordt ervaren, gewoonlijk bij de man wanneer hij het toilet verlaten heeft, en bij de vrouw wanneer ze opstaat van het toilet. Dit gebeurt als er na het urineren urine is achtergebleven in de urinebuis. Het probleem komt vaker voor bij mannen, maar het kan ook optreden bij vrouwen bij wie de urinebuis te weinig door spieren wordt ondersteund.

Functionele incontinentie

Dit is het onvermogen om op tijd het toilet te bereiken, veroorzaakt door bijvoorbeeld immobiliteit, omgevingsbarrières, gebrekkige cognitieve status, enz. Factoren die het lastig maken om op tijd het toilet te bereiken zijn bijvoorbeeld verminderde mobiliteit, gebrekkig zichtvermogen, onbegrip over de wijze waarop het toilet bereikt kan worden of onvermogen om kleding snel genoeg uit te krijgen voor het urineren. Het is belangrijk om een individuele en holistische benadering te hanteren voor continentieoplossingen. Dit betekent nadenken over alle afzonderlijke factoren die een rol spelen, of ze nu rechtstreeks verband houden met die persoon of met zijn/haar omgeving.

BRON: https://www.tena.be

Incontinentieforfait

Incontinentieforfait woor zwaar zorgbehoevenden

Het incontinentieforfait is een jaarlijkse tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal van zwaar zorgbehoevenden.
Het bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. In 2020 bedraagt het 522,92 euro.

Voorwaarden

  • Je hebt recht op het forfait B of C in de thuisverpleging, met een score 3 of 4 voor het criterium ‘Incontinentie’ minstens 4 van de laatste 12 maanden.
  • De laatste dag van de hierboven vermelde vier maanden:
    niet verblijven in een verzorgingsinrichting waarvoor de ziekteverzekering een tegemoetkoming voorziet

    • algemeen of psychiatrisch ziekenhuis
    • rust- en verzorgingstehuis (RVT)
    • rustoord voor bejaarden (ROB)
    • psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT)
    • initiatief voor beschut wonen of bepaalde revalidatiecentra.
  • Op de laatste dag van de referteperiode van twaalf maanden in leven zijn.

Wat te doen?

  • De aanvraag bij het ziekenfonds gebeurt door de thuisverpleegkundige.
    Komt deze niet aan huis en denk je in aanmerking te komen voor het incontinentieforfait, neem je het best contact op met de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds.
    De aanvraag moet jaarlijks worden herhaald.

Goed om te weten

  • Het forfait is niet gekoppeld aan een remgeldvoorwaarde.
  • Er is geen recht op het incontinentieforfait bij verblijf in een verzorgingsinrichting waarvoor de ziekteverzekering een tegemoetkoming voorziet (zie ‘Voorwaarden’).
    Verblijf in een instelling van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap vormt daarentegen geen probleem. 
  • Het incontinentieforfait kan worden gecumuleerd met het zorgforfait, het forfait palliatieve zorg en het PVS-forfait.
  • Wie geen recht heeft op het incontinentieforfait, lijdt aan onbehandelbare incontinentie en aan de voorwaarden voldoet, maakt aanspraak op het incontinentieforfait voor niet-afhankelijke patiënten.

 

Incontinentieforfait voor personen die niet afhankelijk zijn

Het incontinentieforfait is een jaarlijkse tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal van personen die niet afhankelijk zijn
Het bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. In 2020 bedraagt het 170,68 euro.

Voorwaarden

  • Je lijdt aan een onbehandelbare vorm van urinaire incontinentie;
  • Je hebt geen recht op het incontinentieforfait omdat je niet voldoet aan het afhankelijkheidscriterium.
  • Je hebt nog geen tegemoetkoming voor auto-sondage of incontinentiemateriaal ontvangen.
  • Je verblijft niet in een rustoord of verzorgingsinrichting waarvoor de ziekteverzekering een tegemoetkoming voorziet (uitgezonderd opname in een acute dienst en bij opvang in een dagverzorgingscentrum).
    • algemeen of psychiatrisch ziekenhuis
    • rust- en verzorgingstehuis (RVT)
    • rustoord voor bejaarden (ROB)
    • psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT)
    • initiatief voor beschut wonen of bepaalde revalidatiecentra.

Wat te doen?

  • Laat het formulier-onbehandelbare-incontinentie-forfait invullen door je huisarts
  • Stuur het formulier naar de adviserend geneesheer van uw regionaal ziekenfonds.
  • De adviserend geneesheer geeft zijn goedkeuring voor drie jaar. Het ziekenfonds zal jaarlijks onderzoeken of u nog aan alle administratieve voorwaarden voldoet.
  • Na drie jaar dient u een nieuwe aanvraag in.

Goed om te weten

  • Het forfait is niet gekoppeld aan een remgeldvoorwaarde.
  • Er is geen recht op het incontinentieforfait bij verblijf in een verzorgingsinrichting waarvoor de ziekteverzekering een tegemoetkoming voorziet (zie ‘Voorwaarden’).
    Verblijf in een instelling van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap vormt daarentegen geen probleem. 
  • Het incontinentieforfait kan worden gecumuleerd met het zorgforfait, het forfait palliatieve zorg en het PVS-forfait.

 

Tena

In België zijn er 800 000 personen die last hebben van onvrijwillig urineverlies. Goed absorberend incontinentiemateriaal is hierdoor onmisbaar geworden. Daarom bieden wij gebruiksvriendelijk incontinentiemateriaal aan met het oog op comfort en discretie.

Je vindt er een uitgebreid assortiment van inlegkruisjes, verbanden en broekjes voor de unieke noden van man of vrouw. Wij adviseren je discreet en deskundig en kunnen je verschillende staaltjes aanbieden.

Daarnaast bieden wij aantrekkelijke kortingen.
Het gamma van Tena aan -20% bij afhaling in onze apotheek/thuiszorgwinkel

Een tip van jouw apotheker

Bij lichte en matige incontinentie volstaan inlegluiers. Maar wanneer men last heeft van zwaardere incontinentie raden wij broekluiers aan. Vaak worden deze gecombineerd met onderleggers die het bed of de stoel beschermen.

 

Wij helpen je graag bij de keuze van het juiste product.

Hartmann

Veel mensen hebben last van ongewenst urineverlies of incontinentie. Helaas wordt er zelden over de efficiënte behandelmethoden of hulpmiddelen gesproken. Therapie, begeleiding en continue verzorging van mensen met incontinentie omvat veel meer dan chirurgische behandelingen, fysiotherapeutische behandelingen of medicatie. Centraal staat de persoon die geadviseerd, gemotiveerd, behandeld en verzorgd moet worden. In aanvulling op de medische professie en de fysiotherapeutische maatregelen is een verzorging met de adequate hulpmiddelen en de opleiding van de betrokkenen en hun familieleden van bijzonder belang. Met hoogwaardig huidvriendelijke en betrouwbare incontinentieproducten helpt HARTMANN de levenskwaliteit van mensen met incontinentie verbeteren.

  • Fixation pants
  • Incontinentie inleggers
  • Incontinentieslips
  • Incontinentie Pull Ups
  • Incontinentie onderleggers

 

Nuttige tips

Incontinentie is een vervelend probleem en kan zowel bij mannen als vrouwen voorkomen. Het is voor velen belemmerend, niet prettig en ongemakkelijk. Naast het gebruik van beschermende producten zijn er nog een aantal tips die je kunnen helpen om het probleem te verminderen.

Bekkenbodemspieren versterken

Verzwakte bekkenbodemspieren geven aanleiding tot stressincontinentie. Door bekkenbodemspieren te trainen, maak je ze sterker. Doordat de spieren verzwakt zijn kunnen ze minder goed samentrekken waardoor je een paar druppels tot een scheutje urine kan verliezen als je lacht, niest, hoest of springt. Door de bekkenbodemspieren te trainen en daardoor sterker te maken is de kans op urineverlies ook kleiner. Een aantal oefeningen kan je zelf (zie rubriek bekkenbodemspieroefeningen).
Een kinesist, gespecialiseerd in pelvische reëducatie, biedt je professionele begeleiding.

Let op wat je drinkt!

Dranken met cafeïne, theïne, alcohol en bruisende dranken kan je beter laten. Deze dranken zorgen ervoor dat je meer drang krijgt om naar het toilet te moeten.

Blijf voldoende drinken.

Wanneer je last hebt van incontinentie kan het een logische keuze zijn om minder water te gaan drinken. Want van water moet je naar het toilet. Echter is dit geen goede manier om van incontinentie af te komen. Voldoende vocht (anderhalf tot twee liter) is nodig om de blaas gezond te houden. Dit kan water zijn, soep of kruidenthee.  
Om te controleren of je voldoende drinkt kan je de kleur van jouw urine bekijken. Hoe donkerder de kleur, hoe meer geconcentreerd. Als je voldoende drinkt is de urine licht van kleur. Let wel dat je 2 uren voor het slapen niet meer drinkt om ’s nachts geen of minder last te ervaren.

Zorg voor een gezond gewicht

Overgewicht kan een reden zijn van incontinentie, dit komt vooral door het buikvet. Dit zorgt ervoor dat er meer druk wordt uitgeoefend op de blaas. De druk kan ervoor zorgen dat de bekkenbodemspieren te veel belast worden of zelfs afwijkingen gaat vertonen. Doordat de bekkenbodemspieren belast worden kan het zijn dat ze minder goed sluiten waardoor urineverlies mogelijk is.

Neem een goede toilethouding aan.

Incontinentie kan ook voorkomen als er geen goede houding wordt aangenomen op het toilet. Er blijft dan nog wat urine in de blaas zitten waardoor u gauw na het toiletbezoekje alweer het gevoel heeft te moeten plassen.

  • Zorg dat u helemaal op de bril zit met uw voeten op de grond (gebruik eventueel een voetenbankje).
  • Ga rechtop zitten en leg uw handen op uw bovenbenen.
  • Hol uw rug zodat de bekken gekanteld worden; dit zorgt ervoor dat de blaas helemaal geleegd kan worden.
  • Blijf doorplassen tot de blaas leeg is.

Zorg voor goede bescherming

Hoewel er veel oefeningen en mogelijkheden zijn om incontinentie te verminderen blijft goede bescherming wel heel belangrijk. Producten van TENA kunnen hierbij absoluut uitkomst bieden. Deze incontinentieproducten bieden bescherming tegen nare geurtjes, een vochtig gevoel en doorlekken. Je weet dus zeker dat je met deze producten goed beschermd bent tegen de gevolgen van incontinentie.

Zeker wanneer je de deur uitgaat voor bijvoorbeeld boodschappen of een lunch kan wat extra bescherming prettig zijn, dit geeft net wat meer zelfvertrouwen en zekerheid. TENA heeft zowel voor mannen (TENA Men) als voor vrouwen (TENA Lady) verschillende producten voor iedere vorm van incontinentie. Het is voor velen een prettige oplossing! De incontinentie wordt er niet direct mee aangepakt maar je kan in ieder geval weer zonder zorgen de deur uit; dat is ook veel waard!

bron:  Tena, Hulpmiddelonline