De bij, de mug, de teek: vervelend en soms gevaarlijk!

De bij, de mug, de teek: vervelend en soms gevaarlijk!

Insecten houden van mensen, maar de liefde is meestal niet wederzijds! Insectenbeten zijn veelal alleen vervelend maar soms ook gevaarlijk. Hoe kan je ze voorkomen en als nodig, hoe kan je ze verzachten?

Wat steekt in bed, tuin en park?

Bijen en hommels

Honingbijen zijn niet agressief, maar zullen steken als ze zich bedreigd voelen. Dit betekent meteen ook het einde van hun leven. Aangezien de angel van een bij met weerhaakjes bezet is, blijft deze steken in de huid van het slachtoffer. Als de bij zich probeert los te trekken scheurt hij de angel met de gifblaas los van zijn achterlijf. Die blijft dan achter in de huid. Aangezien de gifblaas tot een minuut na de steek kan blijven doorgaan met het pompen van gif, moet men de angel zo snel mogelijk verwijderen. Dit kan men bijvoorbeeld door ze er met de nagel uit te wippen.
Neem de angel nooit vast tussen duim en wijsvinger. Zo knijp je de gifblaas leeg en maak je het alleen erger.

Als iemand gestoken wordt in de mond of in de keel, is het aan te raden om zo snel mogelijk een arts te raadplegen of bel 112.

Verwijder steeds ringen bij een steek op vinger of hand zodat bloedvoorziening in de vinger niet in het gedrang komt bij eventuele zwelling.

Kijk ook na of je tetanusvaccinatie in orde is.

Ben je allergisch aan wespen- en of bijengif, hou altijd Epipen® bij de hand.
Epipen® is een noodspuit met een dosis adrenaline die je jezelf kan toedienen.

In België en Nederland komen ook een twintigtal hommelsoorten voor. Deze insecten zijn gemakkelijk te herkennen aan hun robuuste vorm en hun harige vacht. Net als bij bijen en wespen bestaat hun kleur vaak uit een combinatie van geel en zwart. Hommels hebben een gladde angel, en kunnen dus verschillende keren steken zonder daaraan te sterven. Toch zijn ze niet agressief. Ze steken uiterst zelden.

Wespen

Als ze zich bedreigd voelen kunnen wespen pijnlijke steken veroorzaken. In tegenstelling tot bijen hebben wespen een angel zonder weerhaken en kan één enkele wesp tot 10 keer steken. Bij een dergelijke steek spuit een wesp kleine hoeveelheden gif in bij zijn slachtoffer. Dit gif bevat lokstoffen waardoor andere wespen, die eventueel in de buurt zijn, aangetrokken kunnen worden.

Ben je allergisch aan wespen- en of bijengif, hou altijd Epipen® bij de hand.
Epipen® is een noodspuit met een dosis adrenaline die je jezelf kan toedienen.

Steken vermijden

  • Let op met blote voeten. Wespen of dazen nestelen soms in de grond!
  • Drink niet uit een onbewaakt open drankblikje. Een bij of wesp kan er ingeslopen zijn.
  • Hou afstand van vuilnis dat niet goed is afgesloten.
  • Een wespennest verwijderen kan door de brandweer. Voor een zwerm bijen kan je best een imker contacteren.

Muggen

Hoewel de meeste muggen slechts voor een jeukend bultje zorgen, verspreiden sommige muggen ernstige ziekten.
Zo verspreidt de tropische Anophelesmug malaria en kan de Aedesmug o.m. Gele Koorts, Dengue, West-Nijlziekte, chikungunya en het Zika-virus verspreiden. Gelukkig komen deze muggen (nog) niet bij ons voor, maar in Tropische landen moet u wel altijd de nodige beschermingsmaatregelen nemen.

Hoe muggenbeten voorkomen?

  • Draag een T-shirt met lange mouwen en een lange broek als je de natuur intrekt.
  • Draag lichtgekleurde kledij
  • Gebruik Muggenrepellents (Moustimug®, Care Plus® DEET)

Teken

Teken zijn bloedzuigende parasieten die verwant zijn aan mijten en spinnen. Teken zitten doorgaans op lage begroeiing zoals lage struiken en grassen. Als een potentiële gastheer (mens of dier) in de buurt komt klampen ze zich vast om vervolgens een geschikte plaats op het lichaam te zoeken om gedurende enkele dagen bloed te zuigen.
Een beet van een teek is meestal onschuldig en veroorzaakt enkel een lokale reactie met wat roodheid en jeuk. Een teek kan echter drager zijn van ziektekiemen (virussen of bacteriën) die via het speeksel van de teek overgedragen kunnen worden. De meest voorkomende ziekte die overgedragen wordt via een tekenbeet is de ziekte van Lyme. Besmette teken zijn in opmars.

Een teek verwijder je best met een tekentang.Wat u zeker niet mag doen:
– de teek verbranden met bv. een sigaret
– de teek proberen te verdoven of te doden met alcohol, jodium, azijn, nagellak enz. voordat u de teek verwijdert.

Hoe tekenbeten vermijden?

  • Draag een T-shirt met lange mouwen en een lange broek als je de natuur intrekt.
  • Draag dichte schoenen en stop je broekspijpen in je sokken of schoenen.
  • Draag lichtgekleurde kleding. Daarop zie je teken gemakkelijker zodat je ze tijdig kunt verwijderen.
  • Blijf op de paden en vermijd hoog gras.
  • Controleer dagelijks of je ergens op je lichaam een tekenbeet hebt. Inspecteer vooral je liezen, oksels, knieën, elleboogholten en je hoofdhuid grondig. Zo ben je zeker dat een teek nooit langer dan 24 uur op je huid zit.  Dat is namelijk de tijd die een teek nodig heeft om je te besmetten.
  • Bescherm je met insectenwerende middelen die 30 % diëthyltoluamide (DEET) bevatten.
  • Onderzoek je huisdier na een wandeling in het bos. Teken nestelen zich graag in hun vacht.

Spinnen

In België komen er ongeveer 700 verschillende soorten spinnen voor.
Van onze inheemse spinnensoorten is er geen enkele giftig. Over de hele wereld zijn er maar een tiental spinnen die het waard zijn om als gevaarlijk bestempeld te worden en die soorten komen bij ons normaal gezien niet voor.

Mieren

Mieren zijn over het algemeen niet agressief.
In het nauw gedreven kunnen zij bijten met hun scherpe kaken. Vervolgens spuiten zij met het achterlijf een druppel mierenzuur in het wondje. Dit kan een stekend gevoel en een rode plek veroorzaken.

Help, ik ben gebeten!

  • Beperk pijn en zwelling door de plaats af te koelen met ijswater.
  • Probeer niet te krabben, dit kan voor extra besmetting zorgen.
  • Ontsmet de plek.
  • Kalmeer jeuk en pijn met onze insectencrème.
  • Een anti-allergiemiddel helpt extra jeukstillend.

Epipen: Noodpen bij hevige allergische reactie

Bij allergie aan wespen- en/of bijensteken kan EpiPen® levensreddend zijn.
EpiPen® bevat adrenaline. Adrenaline verlicht enkel de potentieel levensbedreigende symptomen zoals zwelling van de keel, ademhalingsmoeilijkheden en een te lage bloeddruk. Adrenaline werkt het best indien het zo snel mogelijk wordt toegediend tijdens de eerste minuten van een ernstige allergische reactie (een injectie). De oorzaak van de reactie wordt echter niet weggenomen.  Ook al heb je adrenaline genomen, zoek onmiddellijk medische noodhulp via 112 en vermeld dat het om anafylaxie gaat. Indien de klachten binnen de 5 tot 15 minuten niet milderen is een tweede dosis adrenaline noodzakelijk. Belangrijk om weten is dat tot 35% van de patiënten meer dan één dosis nodig heeft om de symptomen onder controle te krijgen. Spoedopname is noodzakelijk omdat je een zogenaamde tweede reactie kan krijgen in een periode van 1 tot 38 uur na de eerste reactie.