Reisplannen? Vaccinaties zijn altijd belangrijk, of je nu een exotische reis maakt, een citytrip in Europa boekt of een weekend naar de Ardennen gaat. Globetrotters die de wereld intrekken – voor plezier, studies of werk – beschermen zich beter met een prikje voor vertrek. Zo vermijd je dat je in het buitenland ziek wordt. En breng je ook geen ziektes als souvenir mee naar huis.
Vaccinatie tegen Hepatitis A
Hepatitis A, ook wel besmettelijk geelzucht genoemd, is een infectieziekte van de lever. Het wordt veroorzaakt door het hepatitis-A-virus. Voornamelijk in de beginfase is er een grote kans op besmetting. Je kan zelfs anderen al besmetten voordat je zelf klachten hebt.
Het hepatitis A virus bevindt zich in de stoelgang. Water, voedsel en voorwerpen kunnen rechtstreeks (bvb verontreinigd water of hiermee bewerkt voedsel) of onrechtstreeks (bvb via de handen) met het virus besmet raken, waardoor het virus via de mond het lichaam kan binnendringen. Besmetting via bloed is uiterst zeldzaam.
Wie wordt voornamelijk getroffen?
- De ziekte komt voornamelijk voor in landen met slechte sanitaire voorzieningen en slechte hygiënische omstandigheden zoals Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
- Bij personen die niet gevaccineerd zijn en op vakantie zijn geweest naar landen waar hepatitis A vaak voorkomt.
Het is ook belangrijk te weten dat iemand al 2 weken besmettelijk is voordat ziekteverschijnselen optreden. - Bij ons worden voornamelijk homomannen getroffen. Zij lopen door de aard van hun seksuele contacten meer risico om besmet te geraken. Het volstaat dat je met je handen in contact komt met sporen van uitwerpselen en vervolgens aan je mond komt, om de ziekte op te lopen.
De symptomen
- Koorts.
- Moeheid
- Misselijkheid
- Verminderde eetlust
- Geelzucht: een geel uitzicht, voornamelijk op te merken in het oogwit, donkere urine en grijs-witte stoelgang.
- Pijn rechts in de bovenbuik.
De ziekte gaat meestal vanzelf over, maar kan enkele weken tot 3 maanden of langer aanhouden en bij sommige mensen kan het ziekteverloop ernstig zijn.
Vaccin
Er bestaan geen geneesmiddelen voor Hepatitis A, maar er is wel een vaccin waarmee je hepatitis A kan voorkomen.
Wie laat zich best vaccineren?
- patiënten met een chronische leverziekte, stollingsstoornissen of drager zijn van het HIV virus.
- (zaken-)Reizigers naar gebieden waar hepatitis A veel voorkomt;
- Werknemers die werkzaam zijn in branches waar sprake is van een verhoogd risico, bijvoorbeeld riolering, waterzuivering, kinderdagverblijven, gezondheidszorginstituten en basisscholen.
Voorkomen is altijd beter dan genezen
- Was daarom de handen goed met zeep na elk toiletgebruik, voor het kolen en voor het eten.
- Wees in niet-westerse landen alert op besmetting via voedsel en (drink)water.
Onthou: Peel it, cook it or leave it! - Condooms ter preventie zijn wel degelijk een misvatting.
Een hepatitis A-besmetting kan zich namelijk ook aan de buitenzijde van de condoom bevinden waardoor dit anticonceptiemiddel op zich geen bescherming tegen de infectie biedt.
Vaccinatie tegen mazelen
Mazelen is een ernstige, zeer besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Mazelen wordt overgedragen via de lucht, door hoesten, niezen of praten. Er lijden nog steeds kinderen aan de complicaties van mazelen (in 2017 waren er in Italië 4.885 gevallen waarvan 4 met dodelijke afloop; 315 patiënten waren zorgverstrekkers).
Ziekteverschijnselen
- De eerste verschijnselen van mazelen zijn vaak koorts, hoesten en rode ogen.
- Na enkele dagen verschijnt een rode, wat ruw aanvoelende huiduitslag in het gezicht, de nek en de hals. Die verspreidt zich verder over heel het lichaam. De vlekken vervloeien geleidelijk tot een algemene roodheid.
- Bij 10 tot 20% van de gevallen treden complicaties op, zoals een oor- of longontsteking. Heel soms treedt acute hersenontsteking op. Dat kan dodelijk zijn of blijvende schade veroorzaken.
- De eerste symptomen treden gewoonlijk 10 tot 12 dagen na besmetting op.
Besmetting
- Mazelen wordt veroorzaakt door het mazelenvirus (morbillivirus).
- Door hoesten, niezen en praten komt het virus in de lucht en kan je besmet raken.
- Je bent besmettelijk van ongeveer 4 dagen voor tot 4 dagen na het optreden van de ziekteverschijnselen. Je bent dus besmettelijk voor je je ziek voelt of er ziek uitziet.
Behandeling
Er bestaat geen behandeling tegen mazelen. Je kan alleen de symptomen verzachten met medicatie. Meestal kan je thuis blijven om te genezen. Soms is een opname in het ziekenhuis nodig.
Wie laat zich bij voorkeur vaccineren?
- personen geboren na 1970, die niet (volledig) gevaccineerd zijn tegen mazelen en de ziekte niet doormaakten;
- personen die niet gevaccineerd zijn tegen mazelen, de ziekte nooit doormaakten en in contact kwamen met een besmette persoon (vaccinatie binnen de 72 uur kan gedeeltelijk bescherming bieden).
Vrouwen mogen niet gevaccineerd worden als ze zwanger zijn en na vaccinatie worden ze best niet zwanger binnen de eerste maand.
Vaccin tegen Tetanus of klem
Tetanus of klem is een zeer ernstige bacteriële infectieziekte die de spieren aantast en kan leiden tot krampen en verstikking. Je raakt besmet via huidwonden. Zonder behandeling kan tetanus zelfs dodelijk zijn.
Symptomen
- Koorts
- Hoofdpijn
- Pijnlijke spiersamentrekkingen: eerst van de kaakspieren, later ook van de ademhalingsspieren, waardoor ademen niet meer lukt.
De symptomen treden gewoonlijk tussen 3 en 21 dagen na besmetting op en meestal binnen 14 dagen.
Besmetting
- Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie “Clostridium tetani”. De bacterie zelf is niet gevaarlijk voor de mens, maar wel een gifstof (toxine) die zij produceert. De bacterie komt vrij in de natuur voor en wordt vaak aangetroffen in de grond en op vuile oppervlakken.
- Besmetting gebeurt via wonden. De wonde moet niet groter zijn dan bv. een diepe prik van een doorn. Vooral diepe wonden zijn gevaarlijk.
- Tetanus wordt niet van mens op mens overgedragen.
Hoe tetanusbesmetting voorkomen
- Goede wondverzorging van door aarde bevuilde wonden.
- Indien nodig antibiotica bij bevuilde wonden.
- Vaccinatie en indien nodig tetanus antitoxines.
Behandeling
- antibiotica
- tetanus antitoxines
- spierontspanners
Vaccin
Vaccinatie tegen tetanus (klem) maakt deel uit van het basisvaccinatieschema
Wanneer je niet of niet volledig bent gevaccineerd tegen tetanus, kan het zinvol zijn deze vaccinatie te vervolledigen. Afhankelijk van de leeftijd worden hiervoor verschillende combinatievaccins gebruikt, telkens minstens met een component tegen difterie en kinkhoest. Vraag raad aan je arts.
Ook als je volwassen bent en nog niet gevaccineerd werd tegen tetanus is het belangrijk om je alsnog te laten vaccineren. Om als volwassene volledig gevaccineerd te zijn tegen tetanus heb je 3 vaccinaties nodig. Daarna ben je voldoende gevaccineerd en moet je maar om de 10 tot 20 jaar nog een vaccin krijgen om voldoende beschermd te zijn tegen tetanus. Deze vaccinatie gebeurt met een combinatievaccin tegen tetanus, difterie en kinkhoest.
Deze vaccins zijn gratis voor iedereen, als je arts ze via Vaccinnet bestelt. Je betaalt dan alleen de consultatie bij de arts om het vaccin te laten toedienen. Als Kind en Gezin of een Centrum voor Leerlingenbegeleiding het vaccin toedient, betaal je ook niet voor de raadpleging. Koop je het vaccin op doktersvoorschrift bij de apotheker, dan kan de Vlaamse overheid de kosten niet terugbetalen. Afhankelijk van de leeftijd worden verschillende combinatievaccins gebruikt, telkens minstens met een component tegen difterie en kinkhoest. Aparte vaccins tegen tetanus zijn niet meer verkrijgbaar.
Interessante links
Website van het Tropisch Instituut.
Website met alle info over vaccinatie.
Hepatitisinfo
Laat je vaccineren
