Steeds meer teken door klimaatopwarming

Steeds meer teken door klimaatopwarming

Tussen maart en oktober zijn de teken bijzonder actief, zoals in bossen, tuinen en parken. Een beet van een teek is meestal onschuldig en veroorzaakt enkel een lokale reactie met wat roodheid en jeuk. In sommige gevallen kan de teek echter drager zijn van ziektekiemen (virussen of bacteriën) die via het speeksel van de teek overgedragen kunnen worden.

Wat is een teek?

Teken zijn bloedzuigende parasieten die verwant zijn aan mijten en spinnen. Hun levenscyclus bestaat uit een passief ei-stadium en drie actieve stadia: larve, nimf en adult (volwassen). Voor de ontwikkeling naar een volgend stadium heeft de teek een bloedmaaltijd nodig. Teken zitten doorgaans op lage begroeiing zoals lage struiken en grassen. Als een potentiële gastheer (mens of dier) in de buurt komt klampen ze zich vast om vervolgens een geschikte plaats op het lichaam te zoeken om gedurende enkele dagen bloed te zuigen. Een volgezogen teek laat zich op de grond vallen en na een rustperiode start het volgende stadium.

Waar vind je teken?

Vochtige, bosrijke gebieden, parken en weilanden zijn favoriete schuilplaatsen van teken. Het hele jaar door zijn ze aanwezig. Wanneer de temperatuur boven 10°C komt, worden de teken actief.

Hoe voorkom je een tekenbeet?

  • Draag een T-shirt met lange mouwen en een lange broek als je de natuur intrekt.
  • Draag dichte schoenen en stop je broekspijpen in je sokken of schoenen.
  • Draag lichtgekleurde kleding. Daarop zie je teken gemakkelijker zodat je ze tijdig kunt verwijderen.
    Blijf op de paden en vermijd hoog gras.
  • Controleer dagelijks of je ergens op je lichaam een tekenbeet hebt. Inspecteer vooral je liezen, oksels, knieën, elleboogholten en je hoofdhuid grondig. Zo ben je zeker dat een teek nooit langer dan 24 uur op je huid zit.  Dat is namelijk de tijd die een teek nodig heeft om je te besmetten.
  • Bescherm je met insectenwerende middelen die diëthyltoluamide (DEET) bevatten.
  • Onderzoek je huisdier na een wandeling in het bos. Teken nestelen zich graag in hun vacht.
    (Bron: CM)

Tekenbeet

Een beet van een teek is meestal onschuldig en veroorzaakt enkel een lokale reactie met wat roodheid en jeuk. In sommige gevallen kan de teek echter drager zijn van ziektekiemen (virussen of bacteriën) die via het speeksel van de teek overgedragen kunnen worden. De meest voorkomende ziekte die overgedragen wordt via een tekenbeet is de ziekte van Lyme.

Ziekte Van Lyme

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie Borrelia burgdorferi. Deze bacterie kan door een teek overgedragen worden op mens en dier.
Niet alle besmettende tekenbeten veroorzaken ziekte. Ongeveer 1.1 tot 3.4% van de personen met een tekenbeet krijgt de ziekte van Lyme.
De ziekte komt tot uiting door een rode, ringvormige uitslag met een doorsnede groter dan 5cm. De vlek wordt groter en voelt warmer aan. Er kunnen na verloop van tijd griepachtige verschijnselen optreden zoals hoofdpijn, keelpijn, vermoeidheid en koorts. De ziekte van Lyme is goed te behandelen met een antibioticakuur, maar zoals steeds is het belangrijk tekenbeten te voorkomen en als je toch gebeten bent, uit te kijken voor ziekteverschijnselen. Bij twijfel neem je best contact op met je huisarts.
(bron: Zorg&Gezondheid)

Teken-encefalitis

Teken kunnen niet alleen de ziekte van Lyme veroorzaken (waar geen vaccin tegen bestaat), maar kunnen ook een virus verspreiden dat hersen- en hersenvliesontsteking kan geven, teken-encefalitis (tick borne encephalitis – TBE). Blijf gezond tijdens en na je natuuruitstap door je te laten vaccineren tegen die ziekte. Best krijg je 2 prikjes vóór je vertrekt. Dit volstaat om je te beschermen tegen de ziekte. De vaccinatie kun je dan vervolledigen na de reis met een derde vaccinatie. Na een tocht in de natuur controleer je ook best of er geen teken zich op je huid vastgebeten hebben. Is dat wel het geval, verwijder ze dan zo snel mogelijk met een speciaal pincetje. Teken-encefalitis komt nog niet voor in België, maar wel al in de buurlanden zoals Duitsland.

Tekenmeldpunt

Sinds juni 2015 is het project Tekennet van start gegaan. Het doel van TekenNet is om gegevens te verzamelen over het aantal personen die een tekenbeet oplopen; de plaatsen in België waar tekenbeten het meest voorkomen; het aantal personen die na een tekenbeet een arts raadplegen;
het aantal personen die na een tekenbeet een erythema migrans vertonen.
Door deze gegevens te verzamelen kan meer nauwkeurige informatie verschaft worden over waar en wanneer teken actief zijn in België, zodat de mensen die mogelijks blootgesteld worden aan tekenbeten beter aan actieve preventie kunnen doen.

Hoe een teek verwijderen?

teek_verwijderen

  • Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast, bij voorkeur met een puntige pincet of speciale tekentang.
  • Trek de teek er langzaam uit. Let op dat u de teek hierbij niet fijnknijpt. Als er een stukje van de monddelen van de teek in de huid achterblijft, is dat ongevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter.
  • Ontsmet het beetwondje met ontsmettingsalkohol.
  • Wat u zeker niet mag doen
    – de teek verbranden met bv. een sigaret
    – de teek proberen te verdoven of te doden met alcohol, jodium, azijn, nagellak enz. voordat u de teek verwijdert.

Meer info op www.tekenbeten.be