Tegen longontsteking kan je je beschermen!

Een pneumonie of longontsteking: het woord alleen al jaagt ons schrik aan.
Terecht, want de pneumokok, de bacterie die voor de meeste longontstekingen verantwoordelijk is, kan bijzonder agressief uit de hoek komen. De pneumokok (Streptococcus pneumoniae) is een geduchte bacterie waarvan er meer dan 90 verschillende soorten (of serotypes) voorkomen.  Ze kan acute bronchitis veroorzaken, maar ook middenoorontstekingen, sinusitis, meningitis en uiteraard ook longontstekingen. De pneumokok valt vooral verzwakte mensen aan, en in het bijzonder mensen ouder dan 60 jaar. Het risico op een pneumokokkeninfectie, en ook de ernst van een dergelijke infectie, stijgt met de leeftijd. De sterfte veroorzaakt door pneumokokken bedraagt 30 tot 50% bij bejaarden en risicopatiënten.

Risicogroepen

Jaarlijks sterven in Europa ongeveer 120000 mensen aan een longontsteking (Eurostat).
In Europa is ‘een buiten het ziekenhuis opgelopen longontsteking’ de meest voorkomende doodsoorzaak door een infectie. De kans op een longontsteking door pneumokokken neemt toe met de leeftijd omdat het immuunsysteem verzwakt.

• Rokers of personen met excessief drankgebruik.
• Personen tussen 50 en 85 jaar met een chronische aandoening van het hart en de longen.
• Personen vanaf 19  jaar met een verminderde immuunsysteem:
  HIV, bloedkankers, inname van cortisones, Ledertrexate, Imuran, Anti-TNF-medicatie zoals Humira, Cimzia)
• Volwassenen bij wie de milt werd verwijderd of verminderd werkt.
• Mensen met een bloedziekte.
• Personen met een cochleair implantaat (electronisch apparaat dat geluid omzet in elektrische pulsen die de gehoorzenuw in het slakkenhuis direct stimuleren) of met een lek van cerebrospinaal vocht.
• Zuigelingen: De vaccinatie tegen pneumokkken is opgenomen in het vaccinatieschema van de Hoge Gezondheidsraad op de leeftijd van 8 en 16 weken en 12 maanden.

Hoe een pneumokokkeninfectie bestrijden?

Er bestaan nogal wat antibiotica tegen pneumokokken, maar het probleem is dat de bacterie voor een aantal van deze producten ongevoelig is geworden. Bovendien kunnen antibiotica de sterfte tijdens de eerste ziektedagen niet tegengaan. Overigens is het ook niet altijd meteen duidelijk dat iemand een longontsteking heeft, omdat die niet in alle gevallen gepaard gaat met koorts, een “vette” hoest of slijmen. Vooral bij oudere mensen veroorzaakt een pneumokokkeninfectie vaak niet méér dan wat lichte vermoeidheid en een verminderde eetlust.

Beter voorkomen dan genezen.

Er bestaat een vaccin tegen pneumokokkeninfecties.
Het vaccin leert het lichaam hoe het antistoffen moet maken tegen de pneumokokkenbacteriën. Bij een pneumokokkeninfectie kan het lichaam dan sneller beschermende antistoffen aanmaken en stijgt de kans om te genezen.

Welk vaccins bestaan er tegen pneumokokken voor volwassenen.

Er zijn 2 vaccins beschikbaar:

• PPV23 (Pneumovax23®)
  Dit vaccin bestaat sinds de jaren 1980 en beschermt tegen 23 serotypes.
• PCV13(Prevenar 13®)
  dit vaccin dekt 13 serotypes.

Algemeen vaccinatieschema.

Volwassenen nooit gevaccineerd tegen pneumokokken.

1. 1ste vaccin: Prevenar 13®
2. 2de vaccin: Pneumova 23®, na minstens 8 weken
3. Hervaccinatie met Pneumovax 23® om de 5 jaar.

Volwassenen eerder gevaccineerd met Pneumovax 23®

1. éénmalige vaccinatie met  Prevenar 13®, minstens 1 jaar na laatste Pneumovax 23®
2. Hervaccinatie met  Pneumovax 23® om de 5 jaar.

Roodheid en zwelling op de prik zijn mogelijke bijwerkingen. Ook koorts, spier- en gewrichtspijn zijn mogelijke nevenwerkingen. Er zijn geen gekende contra-indicaties voor pneumokokkenvaccinatie tenzij een gekende overgevoeligheidsreactie op een vorige dosis of voor één van de bestanddelen van het vaccin.

Het vaccin kan op elk moment van het jaar worden toegediend en is dus niet seizoensgebonden zoals het griepvaccin.

Bron: domus medica, gezondheid.be, Eursotat, Advies Hoge Gezondheidsraad, plusmagazine Knack