Wat is osteoporose of botontkalking?

We worden geboren met 206 verschillende botten: ons skelet.
Het skelet geeft ons lichaam structuur. Onze botten zijn een levend systeem zoals huidcellen  en wordt dus constant vernieuwd. Dit wil zeggen dat het voortdurend tegelijkertijd afgebroken en opgebouwd wordt.

Vanaf de leeftijd van ongeveer 30 à 35 verliezen we botmassa.  Gemiddeld ongeveer 0,5% tot 1% per jaar. Dit geldt voor iedereen, zowel voor mannen als voor vrouwen. Maar bij sommige vrouwen kan dat verlies na de menopauze oplopen tot 2% à 5% per jaar.

Men spreekt van osteoporose wanneer gedurende lange tijd de afbraak van het botweefsel groter is dan de opbouw. Hierdoor wordt het bot te zwak om je gewicht te dragen met breuken tot gevolg. Er treden soms zelfs spontaan breuken op, schijnbaar zonder aanleiding.

Wat zijn de symptomen?

Alvorens een bepaald stadium te bereiken, heeft osteoporose vaak geen symptomen.  Vanwege de frequente afwezigheid van symptomen wordt osteoporose vaak pas na de eerste fractuur gediagnosticeerd.

Wanneer de symptomen zichtbaar zijn, is dit meestal:

• een afname in grootte
• rugpijn
• een vervorming van de wervelkolom.

Risicofactoren

Er zijn 2 risicofactoren:

Risicoafactoren die je kan veranderen

• Het gebrek aan fysieke oefeningen (sedentaire levensstijl).
• Tekorten aan calcium en vitamine D.
• Alcoholmisbruik : Neem niet meer dan 2 eenheden alcohol per dag (1 eenheid = 25 cl bier, 8 cl wijn of 2,5 cl sterke drank).
• Roken : het wordt aanbevolen om te stoppen met roken.

Risicofactoren die je niet kan veranderen

Dit zijn risicofactoren die we niet kunnen veranderen, maar het is belangrijk om er zich van bewust te zijn om te kunnen handelen (preventie en/of behandeling)

• Leeftijd: het risico op osteoporose neemt toe met de leeftijd.
• Geslacht: vrouwen hebben meer last van osteoporose dan mannen. Niettemin worden mannen ook door de ziekte getroffen, maar meestal 10 jaar later dan vrouwen, en de gevolgen van fracturen zijn over het algemeen ernstiger.
• Menopauze: postmenopauzale vrouwen hebben een verhoogd risico op osteoporose als gevolg van hormonale veranderingen en afgenomen oestrogeen.
• Familiale antecedenten: personen van wie de ouders hebben geleden aan osteoporose lopen een groter risico.
• Medische antecedenten: het nemen van corticosteroïden, reumatoïde artritis,…
• Andere : te laag gewicht (BMI <19), vroege menopauze, het bestaan van een vorige fractuur, frequente valpartijen en zonder enige reden, …

Preventie

Een vroegtijdige diagnose van osteoporose, aangepaste levensstijl en aangepaste medicatie kan het breken van de botten helpen voorkomen.

Levensstijladviezen

• Neem voldoende Calcium en Vitamine D.
• Beweeg regelmatig, ongeveer een half uur per dag.
  Weet dat een bedlegerig persoon tot 1% botmassa verliest per week!
• Stop met roken.
• Beperk alkohol.
• Voorkom valincidenten.
  Dit is een belangrijke tip voor ouderen, de meest kwetsbare groep. Vele goede tips om de kans op vallen te beperken kan je terug vinden op de website: www.valpreventie.be

Geneesmiddelen

Geneesmiddelen die botafbraak remmen (bifosfonaten)

Vuistregels voor inname van bifosfonaten

1. ’s ochtends met voldoende niet-bruisend en calcium-arm water.
Zowel Calcium als koolzuur verhinderen de optimale opname van dit geneesmiddel.
2. 30 minuten wachten alvorens te eten, drinken of andere geneesmiddelen in te nemen.
3. Niet gaan liggen na het innemen: sommige mensen ondervinden irritatie van de slokdarm na het innemen.
4. Kies een vaste dag, en vergeet hem niet.

Ontdek hier een vergelijkende tabel van de verschillende watermerken beschikbaar in België en hun samenstelling.

Minerale samenstelling - niet bruisend water

Geneesmiddelen die de botaanmaak stimuleren.

Forsteo®

Geneesmiddelen die en botafbraak afremmen en botaanmaak stimuleren.

Protelos®

Aandachtspunten

• Osteoporose is een sluipende ziekte .
• Preventie is het beste middel in de strijd tegen osteoporose.
  Een optimale toevoer van calcium en Vitamine D gedurende het hele leven kan osteoporose voorkomen.
  Voornamelijk bij vrouwen ouder dan 50 is het belangrijk dat ze 1200mg calcium/dag en 800IE vitamine D/dag innemen.
• Vraag raad aan je apotheker als je een behandeling moet nemen met bifosfonaten in combinatie met calcium en vitamine D. De wijze van inname en het juiste innamemoment verminderen de kans op interacties en bijwerkingen.

Bron:
Farmasfeer.be, donderdag 23 maart 2017, Ap. Nathalie Evrard
BCFI
FAGG
www.fieb-viwf.be
www.vivosteo.be
www.sterkebotten.be